Van diverse leden kregen we vragen over de stijgende energieprijzen de afgelopen maanden. Ook vroegen mensen zich af wat voor impact de stijging heeft op deelname aan een Postcoderoos project. En een andere brandende vraag was of Energie VanOns ook failliet kon gaan.
Wij hebben die vragen aan Energie VanOns voorgelegd. Hieronder lees je hun antwoorden en ook waarom Energie VanOns niet zal omvallen.
Welke impact heeft de prijsstijging op Energie VanOns?
“De marktontwikkelingen zijn nog steeds heel onvoorspelbaar. Hadden wij vorig jaar nog te maken met een laag prijsniveau als gevolg van de coronacrisis, inmiddels gaan de prijzen echt door het dak.
“In de media circuleren berichten over het omvallen van kleinere energieleveranciers, omdat deze short posities hebben. Dat betekent dat er verkocht is, maar dat de leverancier daarvan niet alles heeft ingekocht. Hier is bij Energie VanOns geen sprake van. Alles wat aan klanten is verkocht, is ook direct ingekocht.”
Hoe kan het dat de markt binnen een paar maanden tijd zo veranderd is?
“Hier zijn een paar oorzaken voor aan te wijzen. De belangrijkste factor is een tekort aan aardgas in Europa. Dit komt door een relatief koude winter en een koud voorjaar. Hierdoor lag het gasverbruik voor het verwarmen van huizen en andere gebouwen een stuk hoger.
Omdat het ook een stuk minder heeft gewaaid, is er meer gas verbruikt (dit was toen nog goedkoop) voor het opwekken van elektriciteit. Hierdoor zijn de landelijke gasvoorraden geslonken tot een historisch laag niveau. Normaal start het aanvullen van de gasvoorraden al in april. Maar door de oplopende prijzen en weinig aanbod is hier later mee gestart. Hierdoor gaat het aanvullen veel langzamer. Met als gevolg dat we nog steeds te maken hebben met een veel lager niveau (ca. 50% in plaats van 80 tot 90%).
Als wij nu een zachte winter krijgen in Europa, dan loopt alles met een sisser af. Echter dreigen er bij een koude winter tekorten. Europa is voor gas namelijk afhankelijk van Noorwegen. En vloeibaar gas (lng) komt onder andere Amerika, maar voornamelijk uit Rusland. Er is een nieuwe pijpleiding aangelegd direct vanuit Rusland naar Duitsland. Alleen daar mag om politieke redenen geen gas door getransporteerd worden.
Deze situatie zet de markt ontzettend onder druk, met een prijsexplosie als gevolg.”
Wat voor impact heeft dat op de Gas- en elektriciteitstarieven?
“Gasprijzen (incl. alle belastingen) zijn nu al 50% hoger dan een half jaar geleden. Deze stijging werkt helaas ook door in de elektriciteitstarieven. Die liggen nu 30% hoger dan een half jaar geleden.
De elektriciteit die wij leveren is afkomstig van onze eigen projecten, maar toch hebben de ontwikkelingen op de energiemarkten invloed op de tarieven. Dat heeft een aantal redenen:
Marktprijzen voor elektriciteit worden bepaald door kostprijs van opwekinstallaties
De groothandelsmarkt van elektriciteit is ook gewoon een markt van vraag en aanbod. Aan de aanbodzijde hebben wij in Nederland diverse opwek mogelijkheden. Zoals uiteraard zon en wind, maar helaas voor het grootste deel nog kolen- en gasgestookte centrales.
De mate waarin de verschillende bronnen een aandeel hebben, bepaalt het tarief op dat moment. Is er veel zon en wind opwek beschikbaar bij een gematigde vraag, dan zijn de prijzen laag. Want voor zon en wind opwek heb je geen grondstoffen nodig, zoals het geval is bij kolen- en gascentrales. Een stijging van de grondstoffen van kolen en gas, werken dus door in de elektriciteitstarieven op de groothandelsmarkten.
Subsidie op duurzame projecten zijn gekoppeld aan marktprijzen voor elektriciteit
Zon- en windprojecten ontvangen (nu nog) exploitatiesubsidie om de projecten rendabel te maken. De hoogte van die subsidie is afhankelijk van de gemiddelde groothandelsprijs van elektriciteit gedurende het jaar.
Dat betekent concreet dat er subsidie uitgekeerd wordt bovenop de gemiddelde groothandelsprijs. De overheid gaat er namelijk vanuit dat onze opwekprojecten de gemiddelde groothandelsprijs ontvangen voor de elektriciteitsproductie. De subsidie vult dat aan tot het maximale bedrag per opgewekte kWh dat voor het project is afgegeven.
Deze maximale bedragen zijn in de afgelopen jaren telkens lager geworden. Doordat projecten tegen steeds lagere kosten gerealiseerd kunnen worden. Door dit subsidiesysteem moet er bij een oplopende marktprijs meer voor de opgewekte elektriciteit worden betaald, omdat de subsidie evenredig lager ligt.
Wij leveren per saldo nooit meer dan dat wij opwekken met onze eigen duurzame projecten.
Productie en afname zijn niet altijd gelijktijdig
De opwek van duurzame elektriciteit en de afname daarvan zijn nooit 100% gelijktijdig. Dat betekent dat deze profielen gelijk gemaakt moeten worden. Dat loopt voor een deel ook via de energiemarkt.
Effectief betekent dit meestal verkoop tegen lagere tarieven en inkoop tegen hogere tarieven. Bij momenten waarop er een overschot aan duurzame opwek is (zomer) zijn de tarieven juist laag. Bij een gebrek aan duurzame opwek (winter) zijn de tarieven hoger, vanwege productie via de duurdere energiecentrales.
Dit betekent echter niet dat de geleverde elektriciteit niet duurzaam is. Want wij leveren per saldo nooit meer dan dat wij opwekken met onze eigen duurzame projecten.”
Welke gevolgen heeft de huidige situatie voor onze klanten?
“Klanten met een vast contract hoeven zich nog geen zorgen te maken. Mensen die een variabel contract hebben kunnen elke maand opzeggen. Hiervoor is al wel een groot gedeelte ingekocht, maar nog niet alles, want deze klanten kunnen zo weer weg lopen.
Dit is altijd een gevaar voor energiebedrijven, want als we teveel inkopen kan het zijn dat we tegen lagere prijzen moeten verkopen. Op dit moment moeten we dus op een duurdere markt bijkopen voor onze variabele klanten. Daarom zijn over het algemeen de kosten voor een jaarcontract het goedkoopst.
Andere energieleveranciers hebben hun variabele tarieven inmiddels aangepast. Wij hebben dit zo lang mogelijk proberen uit te stellen. Normaal gesproken worden de tarieven halfjaarlijks, nu dus in januari, aangepast. Helaas ontkomen ook wij er, vanwege de ongebruikelijke prijsstijgingen, niet aan om onze variabele tarieven vanaf 9 november 2021 te wijzigen.
Hoe de variabele tarieven zich verder zullen ontwikkelen en of deze vanaf 1 januari 2022 opnieuw zullen stijgen, is afhankelijk van de marktontwikkelingen.
Het is verstandig om je termijnbedragen aan te passen op de nieuwe marktsituatie, zodat je wordt behoed voor vervelende verrassingen achteraf.”
Pas je termijnbedragen aan op de nieuwe marktsituatie, zo wordt je behoed voor vervelende verrassingen achteraf.
Hoe ziet de toekomst eruit?
“Uiteraard is de duurzaamste en de goedkoopste energie, de energie die je niet gebruikt. Ons doel is dat community’s niet meer afhankelijk zijn van de markt, maar zelf lokaal produceren en lokaal de afname en levering zelf verzorgen. Hiervoor heb je opslagfaciliteiten nodig en andere wet- en regelgeving. De VanOns beweging en dus ook Energiecoöperatie duurzaam Assen werkt hard om dit ideaal te bereiken, maar we hebben nog een lange weg te gaan”.